Có nhiều người sẽ thắc mắc những câu và chữ viết trên câu đầu của nóc nhà thờ họ có ý nghĩa gì. Tại sao lại ghi những dòng chữ đó….vvv Trong bài viết này Nhà Gỗ Thạch Thất – 0966 995 582 sẽ cùng các bạn đi phân tích và tìm hiểu một chút về những chữ viết đó có ý nghĩa như thế nào.
Nhà thờ họ tại các tỉnh phía Bắc thường được thiết kế theo kiến trúc nhà gỗ truyền thống Bắc Bộ, và nó thường được con cháu trong dòng họ giữ gìn và coi sóc rất cẩn thận. Nhà thờ họ là nơi con cháu đến thắp hương và dâng lễ những ngày rằm, ngày Tết và ngày giỗ của các vị tiền nhân trong gia đình.
Tùy vào thời điểm xây dựng, kinh tế mà có rất nhiều mẫu nhà thờ họ khác nhau. Mỗi một ngôi nhà thờ họ đều có những nét riêng biệt. Nhưng điển hình đó vẫn là kiến trúc nhà gỗ kẻ truyền Bắc Bộ, có thể là nhà gỗ 3 gian, 5 gian hay 5 gian hai chái.
1. Câu đầu nhà thờ họ là gì? Thượng lương nhà gỗ là gì?
Trong một căn nhà gỗ hay một nhà thờ họ thì sẽ có rất nhiều cấu kiện để tạo nên một công trình kiến trúc nhà thờ họ hay nhà gỗ hoàn chỉnh trong đó có thượng lương và câu đầu. Thượng lương nhà gỗ hay còn gọi là cái nóc là phần đỡ bờ nóc và giao giữa 2 phần mái trước và mái sau, thượng lương nhà gỗ chạy dọc theo nhà và có kích thước khá to nhằm đỡ được các phần giao giữa hai mái, thượng lương được làm bằng gỗ và trên bề mặt được đục chạm chủ yếu những chữ ghi ngày tháng năm làm nhà gỗ hoặc nhà thờ họ. Câu đầu nhà thờ họ là dầm ngang chính đặt trên cùng, gác lên các cột cái, khoá các đầu trên của các cột cái trong khung. Câu đầu nhà thờ họ cũng được trang trí bằng các hoa văn chạm tinh xảo và những chữ có ý nghĩa.
2. Tìm hiểu chữ viết trên câu đầu nhà thờ họ, thượng lương nhà gỗ
a. Chữ viết trên câu đầu nhà thờ họ
Chữ viết trên câu đầu nhà thờ họ là thường là chữ Hán Nôm nhờ các thầy đồ viết, chữ viết trên câu đầu là câu đối nên phải tuân theo cách viết câu đối, câu đối trên cầu đầu thường là câu đối thơ phổ biến là loại có 5 chữ hoặc 7 chữ, tuy nhiên do viết ở nhà cần chữ “Sinh” (trong 4 giai đoạn của vòng đời tự nhiên là Sinh – Lão – Bệnh – Tử) nên loại 5 chữ được lựa chọn nhiều hơn cả. Chữ viết trên câu đầu nhà thờ họ có nội dung nêu lên những mong ước trừ ma diệt quỷ và con cháu đời sau luôn được hưởng mọi điều tốt đẹp của trời đất.
b. Chữ viết trên thượng lương nhà gỗ
Thượng lương hay còn gọi là cái nóc, chữ viết trên thượng lương nhà gỗ thể hiện được ngày tháng năm phát mộc hoặc khánh thành nhà gỗ (thời gian cất nóc), thể hiện thời khắc cất nóc là tốt đẹp, được lưu truyền lâu dài giúp cho đời sau biết và yên tâm ở đó. Chữ viết trên thượng lương nhà gỗ là chữ Hán Nôm do các thầy đồ viết, thông thường chữ viết trên đó phải có số chữ sao cho chữ cuối cùng đứng vào chữ “Sinh” với mong ước cho người, vật của gia chủ luôn sinh sôi và phồn thịnh. Số chữ trên thượng lương nhà gỗ có chữ cuối đứng vào chữ sinh có chọn là 5, 9, 13, 17, 21, 25… chữ.
Như vậy, việc viết chữ trên thượng lương nhà gỗ hay trên câu đầu nhà thờ họ đóng vai trò rất quan trọng, không chỉ tiết lộ những điều quy phạm liên quan tới sức khỏe người ở trong nhà, ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế, danh vọng và quan hệ gia đình. Vì những lý do đó cho nên khi dựng nhà gỗ, nhà thờ họ, gia chủ cần phải chọn lựa người viết chữ trên thượng lương nhà và câu đầu thật kỹ lưỡng.
